<p> الگوی ادارة کشور و ویژگیهای شاه و نقش مردم در سیاست کشور از جمله عواملیست که در قالب نظام سیاسی در ایران، میان جامعة ایرانی نوعی همبستگی ایجاد کرده است. 2. این جمله را علامه امینى از 64 محدث و مورخ اهلسنت نقل کرده است. طبری و به پیروی از او ثعالبی، گاهی به ذکر این نکته بسنده کردهاند که در روز تاجگذاری پادشاه، مردم او را دعا کردند و او سپاس گفت؛ ولی بندرت خطبة پادشاه را نقل کردهاند؛ (الثعالبی،1963: 377 و 535 الطبری، بی تا: 397 و 398 ) در حالی که در شاهنامه، بیشتر پادشاهان به جز چند استثنا از قبیل شاپورذوالاکتاف، هرمز سوّم و جاماسب، همه خطبه میخوانند. 4- در شاهنامه، دربارة خطبه خواندن فرایین، تنها یک بیت آمده است که نکتة جالبی را دربر دارد که نشان میدهد که پادشاهان شایسته و سزاوار، مطالب سخنرانی وخطبة جلوس بر تخت سلطنت خود را به کمک الگوهای پیشین و برنامه ریزی شده، آماده میکردند، نه اینکه در روز تاجگذاری، هر چه به ذهنشان برسد بر زبان بیاورند؛ اما چون فرایین به سزاواری بر تخت ننشسته بود، بر خلاف آنچه رسم بود که خطابه را با تأمّل و با کمک الگوهای معتبر بخوانند، سخنان ناسنجیدهای مطرح کرد و در روز تاجگذاری هر چه به ذهنش ر آکادمی ژرف اندیش بیان کرد. </p>
تلگرام
<p> «این گونه ازگفتار در شاهنامه گاه دور و دراز است چون سخنان کسری به هنگام تاجگذاری که در کل 52 بیت بدان اختصاص یافته است. 87 مورد یعنی 20% از نمونهها به این تیپها اختصاص دارند. دینوری با اشاره به همپیمانی «عُظَّماء فارس» (بزرگان ایران)، در نادیدهگرفتن پسران یزدگرد و سپردن پادشاهی به خسرو، نام و پایگاه پارهای از این بزرگان را آورده است: بَستام سپهبذ سواد که پایهاش هزارفت (هزارپت، هزاربد) بود؛ یزدَجُشنَس/ یزدگُشنَسپ پاذگوسپان زوابی؛ فَیرَک که پایهاش مهران بود؛ گودرز «کاتبالجُند» (دبیر سپاه)؛ جُشنَساذَربیش/ گُشنَسپ آذر «کاتبالخراج» (دبیر خراج)؛ فَنَّاخُسرو/ پناه خسرو «صاحب صدقات مملکه» (دبیر امور اوقاف و خیریه)، و کسانی دیگر از «أهلالشرف والبیت» (هموندانی از اشراف و خاندانها). آشکار است که پادشاه در رویارویی با بزرگان و نژادگان چندان نیرومند نبوده است؛ ازاینرو، ازسویی یزدگرد میکوشید تا این ناتوانی را که نتیجۀ خوشگذرانی پدرش و واگذاردن کارها به بزرگان ایرانی بود، بازسازی کند و دوباره لگام پادشاهی را به پادشاه بازگرداند و ازسویدیگر، بزرگان و نژادگان که خواستار نگهداشتن همۀ امتیازهای گذشتۀ خود بودند، در رویارویی با پادشاه همداستان شدند.</p>
<p> آنها همداستان بودند که از پسران یزدگرد تنها شاهزاده بهرام گور (420تا438م) مایۀ شهریاری دارد؛ اما چون او هیچگاه فرمانروای شهر یا استانی از ایرانشهر نبوده است تا شیوۀ فرمانروایی را بیاموزد و نیز به آیین ایرانیان پرورش نیافته است و فرهنگ و خوی عربی دارد، شایستۀ شهریاری ایران نخواهد بود. برادوک که یک بوکسور سنگینوزن و مدعی قهرمانی جهان بهشمار میرفت پس از شکستگی دست راستش مجبور به ترک کردن حرفه بوکس شد و همین موضوع خانواده آنها را تا مرز فقر برد. شاپور و سوخرا پس از چندین زدوخورد با دشمنان، هنوز درگیر نبردهای پراکنده بودند که ناگهان از مرگ پیروز در جنگ با هپتالیان آگاه شدند. او میگوید در هنگامۀ جنگهای پیروز با هپتالیان، سوخرا و شاپور در ارمنستان و گرجستان درگیر نبرد بودند و چون از مرگ پیروز آگاه شدند، برای گزینش جانشین پیروز با شتاب به تیسفون آمدند. 8-2- مثال پرکاربردی که برای مقدمه واجب مطرح میشود این است که وقتی مولا گفت برو پشت بام نتیجه میگیریم که نصب نردبان به عنوان مقدمه، واجب است. هاوارد هیوز نهتنها یک کارگردان و تهیهکننده سینما بهشمار میرفت که یک هوانورد و خلبان ماهر نیز بود.</p>
<p> بهرام در همدردی با آنان و با اشاره به ناخشنودی همیشگی خود از ستمگریهای پدرش مژده داد که در پادشاهی خود همۀ زشتیها و کژیهای پادشاهی پدر را نیک کند و خداوند و فرشتگان و موبدان موبد را گواه گرفت که اگر در پایان یک سال فرمانروایی خود، در انجام این نویدها ناتوان بوده باشد، تاجوتخت شهریاری را به دیگری واگذارد. در این مجموعه، پادشاهی که تاج بر سر میگذارد و یا بنا بر آیین کشور به سلطنت برگزیده میشود، وارد انجمنی متشکل از بزرگان، موبدان و خردمندان میشود و خطبهای میخواند که در آن اصول حکومت و روش جهانداری خود را اعلام میکند، آن گاه حاضران، سخنان تبریک آمیز خود را مطابق عادت معهود بر زبان میرانند. وی با مطالعة آثار تدوین شده در فنّ خطابه و تحت تأثیر سوفسطاییان که سخنوران ماهری در یونان بودند اصول و مبانی این فنّ را پایه گذاشت. همین قدر میدانیم که سرزمین پهناوری چون ایران که تمدن کهن و افتخارآمیز و سلسلههای مشهور و قدرتمندی همچون پیشدادیان، کیانیان، مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان داشته، بطور یقین سخنوران بزرگی نیز داشته است.</p>
- ۰۱/۰۹/۲۶